Interview

Als deelopdracht van onze Geïntegreerde Proef moesten we een persoon interviewen die iets te maken heeft met ons onderwerp of die er de nodige kennis van heeft.
Wij hebben ervoor gekozen om Dr. Katrien Goemaere te interviewen. Zij is het diensthoofd van de dienst radiologie en dus ook radiologe. We hebben haar geïnterviewd omdat ons Wilsonvat ioniserende straling zichtbaar maakt en omdat we graag een magneet rond ons vat zouden zetten zodat we de stralen afbuigen. In bepaalde scanner in het Jan Yperman ziekenhuis van Ieper zit er een magneet (MR-scanner).

■  Kunt u een goede definitie geven van ioniserende straling en hoe worden ze precies gebruikt bij het nemen van röntgenfoto’s ?
In feite zijn dat gewoon x-stralen, die zitten sowieso al in het milieu maar in een lage dosis. Men kan deze straling versterken met een bijkomende straling die nodig is afhankelijk van het lichaamsdeel want de verschillende lichaamsdelen hebben een verschillende straling nodig. Daarop is de foto gebaseerd.
Uiteraard proberen we om de straling minimaal te houden. Dit is mogelijk door de ontwikkeling van steeds beter toestellen die met minder straling steeds betere foto’s kunnen nemen.

■        Welke toestellen geven x-stralen?
De gewone scanner en de röntgenfoto. Een MR-scanner werkt met een grote magneet.

■        Bestaan er maximumwaarden bij bestraling?
De straling werkt in op de weefsels, maar we moeten ervoor zorgen dat die dosissen niet te hoog zijn zodat we geen kwaad doen in plaats van goed. We kiezen dus altijd een ander optie als deze mogelijk is bv. een echografie of   De schildklier is zeer gevoelig, ook de ooglens is zeer gevoelig, en de geslachtsorganen zowel bij de man als bij de vrouw.
Elk lichaamsdeel reageert er anders op en de dosissen zijn dus voor elk lichaamsdeel anders. Maar als je maar af en toe een foto laat nemen, dan kom je nooit in de gevarenzone.

■  Hoe beschermt het personeel zich?
Wij moeten altijd met een metertje rondlopen die de hoeveelheid straling detecteert. We staan ook achter een loodscherm waar zo goed als geen straling door kan (door het lood). Ook alle muren en deuren in de ruimte waar we foto’s maken, zijn met lood behandeld. Er komen ook verschillende instanties die metingen komen doen.
De patiënt wordt dus bestraalt, maar de straling blijft niet hangen. Rond de patiënt is er ook nog strooiing. De röntgenstralen komen op de patiënt terecht maar buigen daarna ook voor een deel af. Als je naast de patiënt staat, dan moet je wel een loden schort aandoen en een loden kraag om de schildklier te beschermen.
 

■  Waarom vragen ze altijd aan een vrouw of ze zwanger is?
Een ongeboren kindje is zeer gevoelig omdat er nog celdeling plaatsvindt. Als er op dat moment straling bij het kindje zou komen, dan  kan het kindje zware misvormingen hebben. Dit wordt minder erg naar het einde van het einde van de zwangerschap toe omdat de meeste organen dan al gevormd zijn.
Als het toch ooit nodig zou zijn, dan moeten we de hoeveelheid straling en de andere gegevens  doorgeven aan de universiteit. Zij bepalen dan hoeveel straling er bij het kindje terecht gekomen is. Zij bekijken dan of een abortus aan te raden is of niet.
Als je heel pril zwanger bent, dan is het meestal alles of niets. Ofwel komt er niets bij het kindje terecht ofwel sterft het vruchtje af door de straling.

§ De magneet is er gevaren voor het personeel?

die magneet is met zeer strenge maatregelen je mag daar met niets binnen gaan die van ijzer is dus je mag daar ook niet binnen gaan met een pacemaker of bijvoorbeeld een lasser  die eventueel een stukje ijzer in zijn ook zou kunnen hebben mag daar niet binnen gaan want die magneet is zodanig sterk dat het ijzer uit je oog gescheurd zou worden. of bijvoorbeeld iemand die geopereerd is en dat ze een klein clipje gezet hebben als dat nog niet zo lang geleden is en nog niet vast zit dan kan dat eigenlijk doordat de magneet zo sterk is eruit wordt getrokken. de magneet is zo sterk dat alles van ijzer ernaartoe getrokken wordt bijvoorbeeld als je met een schaar in je broekzak naar binnen gaat dan zal die schaar daar gewoon naartoe vliegen er zijn foto's op het internet waar er stoelen in de magneet vliegen dus als er dan nog een patiënt inligt en je komt daar binnen met een karretje in ijzer dan vliegt dat ook naar die magneet. het personeel weet dat als ze naar binnen gaan dat ze niets van ijzer mee mogen hebben. een bankkaart mag je ook niet meehebben want die wordt volledig gedemagnetiseerd. Anders is er geen gevaar voor de mens.

§  Hoeveel is de maximum dosis (magnetische straling)?

Er is geen limiet aan hoeveel magnetische straling die het menselijk lichaam kan opnemen. Maar er moet wel nog een contrastproduct. Het is minder gevaarlijk dan het product dat gebruikt wordt bij röntgenstralen maar het kan bij sommige mensen nog wel een reactie uitlokken.

§  Is het contrast product dan iets met ijzer?

De magneet zorgt dat alle cellen zich volgens het magneet veld richten. De machine wordt herhaaldelijk in en uitgeschakeld. En afhankelijk van welk weefsel of vloeistoffen hiermee beïnvloed worden, zullen ze een beeld krijgen van alles . Bloed zal er anders uitzien dan vocht. Je kunt ook een onderscheid maken tussen leverweefsel, maagweefsel, botweefsel. De botten met een MR kun je zelf dan niet zien maar wel als er vocht in je botten zou zitten, je een oedeem hebt, of misschien zelfs een breuk heeft.

Het ene onderzoek zal beter zijn dan het andere. Maar uiteindelijk is het belangrijk om het beste onderzoek te kiezen met zo min mogelijk straling heeft.

§  Als we een magneet zouden gebruiken rond het Wilsonvat zal dat dan geen invloed op ons lichaam?

Nee er zijn geen gevaren als je dit zou doen. Ik zal de sterkte nog eens vragen maar eigenlijk weet ik hoe sterk hij is, 1.5 Tesla het word allemaal opgewekt door spoelen er zijn zo toestellen die van 1 tot zelfs 3 Tesla gaan.

§  Moet je een pak dragen als je in de MR-scanner gaat?

Neen dat is niet nodig, het belangrijkste is dat je dan niets van ijzer bij je hebt. Schmink is ook iets wat je niet mag dragen door de kleine deeltjes. En het is ook gevaarlijk door de warmte die gecreëerd kan worden.

Deze vorm van scanner heeft dan wel geen gevaren voor baby’s, daarom word deze vorm vaak gebruik als een echografie niet voldoende zou zijn.

IJzer dat al voor een lange tijd aanwezig is in het lichaam, bv na een operatie, kunnen geen kwaad bij deze scan omdat er al zo een hoeveelheid litteken weefsel aanwezig is dat je er geen last van hebt. Er zijn nu wel meer en meer materialen die tijdens operaties worden gebruikt die niet zullen beïnvloed worden door deze stralen, als er een operatie voordien was moeten ze dan ook een attest hebben of ze onder een bepaalde soort scanner mag.

§  Is er een evolutie in deze technieken?

Ja ze worden zo ontwikkeld dat er steeds minder straling nodig is. Er worden steeds nieuwere technieken ontwikkeld zodat er minder straling is maar nog steeds een evengoed beeld heeft. Maar de gebruiken technieken zullen afhangen van bedrijf tot bedrijf.

Bij ons makken we gebruik van twee rx buizen met daar tegenover dan steeds een detector die rond de patiënt draaien. Afhankelijk van de persoon zal er ook op een andere manier straling toegediend worden. Met bv een vrouw zal de machine eerst een foto nemen terwijl je neerligt en dan berekend de machine waar er, hoeveel  straling moet toegediend worden. Zodat de machine dan minder straling zal gebruiken rond de borsten omdat deze meer gevoelig zullen zijn aan de stalling - net zoals de schildklieren - en zal de machine meer straling gebruiken langs de rug om dan nog steeds een even sterk beeld te verkrijgen.

§  Hoe lang duurt zo een MR onder zoek dan?

Het kan erg verschillen. Het kan van 10 min voor een knie gaan tot soms wel 40 min voor de buik of lever. Tijdens de procedure is er ook veel lawaai die van de machine zal komen, zodat alle mensen meestal nog eens een hoofdtelefoon mogen dragen. Het zijn dan verschillende soorten beelden dat ze zullen makken, er zullen er gemaakt worden voor je bloed, water, weefsel,… . Voor sommige onderzoeken gebruiken we dan de contrastvloeistoffen, afhankelijk van welk deel van het lichaam. terwijl een scanner maar amper een paar minuten duur. En de foto’s nagenoeg onmiddellijk gebeuren.

 Nogmaals speciale dank aan Mvr. Goemaere voor de interessante/boeiende uitleg en zeer begrijpbare/verklarende woorden.